Prof. Dr. Saim Akзэl: Юeflik, bageti eline alэp sahneye зэkmakla olmuyor

Зok юaюэrmэюtэm, meрer baюarэlэymэюэm kemanda ve piyanoda. HER ЗOCUK BЭR ENSTRЬMAN ЦРRENMELЭMьzik iyileюtirir sцzьne katэlэyor musunuz" Siz hangi mьzisyenleri ve mьzik tarzlarэnэ seviyorsunuz"Evet katэlэyorum зьnkь mьzik insanэn ruhunu okюayan ve zenginleюtiren bir юey. Цrneрin Зaykovski benim vazgeзemeyeceрim bir bestecidir. Эstanbul, Romanya ve Kiev'de Зaykovski Mьzik Akademisi'nde eрitimler aldэm. . Elimden geldiрi kadar da icra etmeye зalэюэyorum. O da kabul etti. Ne gelen oldu ne de giden. Dьюьnьn 50 sene keman зalmэюsэnэz, kemanэ o kadar зok seviyorsunuz ama bir gьn зalamaz hale geliyorsunuz. Ьnь ve katэlэmcэlarэ Karadeniz dэюэna da yayэlэnca Nihat Bey'e "Bunun adэ Tekfen Filarmoni Orkestrasэ" olsun dedim. Japonya'dan Eski Sovyetler Birliрi Cumhuriyetlerine, Avrupa'dan Amerika'ya kadar dьnyanэn dцrt bir yanэnda solist ve baю kemancэ olarak konserler vermiю, orkestralar yцnetmiю usta bir isim Prof. Saim Akзэl. Onlarla iftihar ediyorum. Зьnkь Hollanda'da зok iyi durumdaydэm. 5 yэl yцnettim ve 4 tane de tanэnmэю sanatзэlarэmэzэn solist olarak katэldэрэ CD зэkardэm. Tьrkiye'ye dцnьюьmьn цnemli olaylarэndan bir tanesi de bu цzel orkestralarэ kurmuю olmam diye dьюьnьyorum. Bu nedenle her aileye tavsiye ediyorum зocuklarэna bir enstrьman зalmayэ црretmelerini. Fakat ben tekrar dilekзe verdim ve kesin olarak yurda dцndьm. Babama mektup yazdэm, gelin beni alэn, burasэ yanlэю okul diye. Эnюallah dьzelir. Beni зok etkiledi. Mutluluktan uзuyordum, Ahmet Ьstьn gibi biri olacaрэm diye dьюьnьyordum. Kэsa bir sьre цnce Nihat Bey'in цlьm yэldцnьmьnden цtьrь onun hatэrasэna verilen konsere davet edildim, seyirciler arasэndaydэm. Babama зok minnettarэm mekвnэ cennet olsun, onun sayesinde buralara geldim. . 19 Mayэs Genзlik Orkestrasэ'nэ, Niюantaюэ Ьniversitesi Orkestrasэ'nэ ve Mьlkiyeliler Birliрi Topluluрu'nu da yine ben kurdum. Bunun son bulmasэnэ istiyorum. Bu orkestrada 23 ьlkeden sanatзэlar yer alэyordu. Ama mesafe kэsaydэ ve en sevdiрim юarkэlarэ sцyleyemeden eve dцnьyordum. Babam bir gьn gazetede konservatuvar ilanэnэ gцrmью. . Mьzisyen olmasaydэm o bьyьk bestecileri nasэl tanэrdэm" Usta mьzisyenlerden sonra doрmuю olmayэ цnemli bir юans olarak gцrьyorum. Hatta orkestradan ayrэlma dilekзemi verdiрim zaman orkestranэn genel mьdьrь dilekзemi yэrttэ, "Юaka yapэyorsun" dedi. Юimdi de Эsrail-Filistin. Orada doрdum. "Ne юarkэsэ" diye sordu Ekrem Hoca, "Burada юarkэ falan yok. Japonya'dan Avrupa'ya kadar birзok konserler verdik. Mecburen keman црrenmeye baюladэm. Юцyle bir dцnьp baktэрэnэzda ne geзiyor aklэnэzdan"Yetiюtirdiрim црrenciler ve onlarla verdiрim konserler geliyor aklэma. Црrenmenin sonu yok, ayrэca bir senfoniyi yцnetirken duyulan haz da зok bambaюka bir юey. Babam beni okula bэraktэ ve gitti. Bu ьzьntьmь hocalэрa kendimi vererek ve юeflik yaparak unutmaya зalэюtэm. Elbette зok bьyьk ьzьntь yaюadэm. Эki sene sonra bir iю insanэ okula bir keman hediye etti, "Bunu sizin takdir edeceрiniz bir црrenciye hediye olarak verin" diye. O zaman Borusan Oda Orkestrasэ olarak kurdum. Bunlarэ yaparken motivasyonunuz neydi"Yьksek okulu Almanya'da bitirdim. Bunlarэ mьziksiz dьюьnebiliyor musunuz" Mьzik insanэn vazgeзemeyeceрi, doрasэnda olan ve tabiatta bulunan bir olay. Bunlardan en цnemlisi Haliз Ьniversitesi'nde kurduрum oda orkestrasэdэr. BABAMA MЭNNETTARIMЗocukluрunuzda mьziрe olan ilginiz nasэldэ"Эlkokulu Biga'nэn Dimetoka kцyьnde okudum. Bazэ yazэlarэm da gazetelerde yayэnlandэ. Bu nedenle ne зalarlarsa зalsэnlar, hangi tьr mьzik yaparlarsa yapsэnlar; onda ileriye gitmeye ve baюarэlэ olmaya odaklanmalэlar. Ьlkenin problemleri ve sorunlarэndan uzak kalmamayэ tercih ediyorum. . O rahatsэz oluyordu. 1981 yэlэnda Hollanda'da baю kemancэ iken yurda dцnmeye karar verdim. Mьziksiz bir yaюam dьюьnemiyorum. Biz de kendisiyle hocasэ olduрu Haliз Ьniversitesi'nde bir araya gelerek keyifli bir sцyleюi gerзekleюtirdik. Evde yaюlэ bir anneanne vardэ, Ayюe Nine. Bana gцsterip "Bak sana gцre юarkэcэ okulu varmэю" dedi. Bir usta olarak genз sanatзэlara neler sцylemek istersiniz"Mutlaka bir enstrьman зalmalэlar. Radyo yeni зэkmэюtэ o zaman, biz de almэюtэk, юarkэlar dinleyip ezberliyordum. Hollanda'da da 5 sene Frysk Orkestrasэ'nэn baюkemancэlэрэnэ ьstlendim, Milano'da birinci kemancэlэk yaptэm. Bu alanda sanatзэ yetiюtiren bir eрitimci aynэ zamanda. Enstrьman црrenmek зaba ister. Bu plak o yэl Hollanda'da en зok satэlan plak oldu. Ekrem Zeki Ьn, keman црretmeniydi okulda. Bana "Sen kemana" dediler. Hatta sahneye de davet edip bir parзayэ yцnetmemi istediler ben de Nihavend Longa'yэ yцnettim. Ьniversitelerde de orkestralar kurdum. . Bu dцnemlerde oda orkestralarэyla da зok зalэюtэm ve bir hayli turneler yaptэk. 20 binden fazla kiюi цldь ve bunlarэn da bьyьk bir kэsmэ kadэnlar ve зocuklar. Beni onun yanэna verdiler. Ancak bageti alэp eline sahneye зэkmakla olmuyor юeflik. O an neler dьюьndьnьz"Kemanэ зalamaz hale geldiрimde tabii зok ьzьldьm, kahroldum. Savaюlar, зatэюmalar; insanlэрa hiз yakэюmэyor. Зьnkь o zaman kendilerini tatmin, dinleyicilerini de memnun ederler. Ben de yollarda юarkэ sцylьyordum. Цrneрin bakkala giderken. Geldiрi noktada yetiюtirdiрi yьzlerce sanat црrencisi, verdiрi yьzlerce konserin derin hazzэ ve bu alana sunduрu katkэlarэn tarifsiz gururunu yaюэyor. . Зьnkь dikkat ederseniz her юeyde mьzik vardэr. Tьrk bestecilerimizden de Adnan Saygun, Ulvi Cemal Erkin ve Cemal Reюit Rey benim iзin зok цnemliler. Kitap ve gazete okumayэ da. Koskoca bir toplumun bцyle bir boюluрu nasэl olabilir diye dьюьndьm ve orkestralar kurmaya baюladэm. "Hani юarkэ"" diye sordum. Юeflik ve hocalэрa yцnelerek bu durumu yenmeyi baюardэm. Dr. Mьziрin diрer dallarэna negatif bir aзэdan bakmam. SAVAЮLAR ЭNSANLIРA HЭЗ YAKIЮMIYORNasэlsэnэz, юu ara hayata ve gьndeme dair neler dьюьnьyorsunuz"Yaюamaya devam ediyorum ama dьnyanэn юu an iзinde bulunduрu durum elbette hoю deрil. Ulusal ve evrensel зok sesli mьziрi seviyorum ve deрerli buluyorum. Bu orkestrayэ 20 yэl yцnettim. Эstanbul Belediye Konservatuvarэ yatэlэ kэsmэnэ kazandэm. Юefliрin de ayrэ gьзlьkleri var fakat bazэ kimseler bir enstrьmanэ hakkэyla solist olacak nitelikte beceremediрi iзin genelde юefliрe dцnьyor. Baюэmdan kaynar sular dцkьldь o an. Mьziрe ve hayatэna dair konuюtuk. . Ben Barok, klasik ve romantik mьziрi severim. Kesin dцnью kararэ aldэm fakat o yэl bir de Hollanda'da 13 parзadan oluюan bir 'long play' plak зэkardэm. Onlara ulusal ve evrensel зok sesli mьziрi dinlemelerini, anlamaya ve црrenmeye зalэюmalarэnэ tavsiye ederim. Цnce baю kemancэ ve solist olarak yetiюtiriyor kendini, ardэndan da orkestra юefliрine yцneliyor. Kendi sahasэnda baюarэlэ olmuю herkesi takdir ederim. Bьtьn tьrlere saygэm var. Hafэz babasэnэn gazetede gцrdьрь konservatuvar okulu ilanэyla baюlayan mьzik yolculuрunda 65 yэlэ geride bэraktэ. Verdiрim konserler dэюэnda yazэ yazmayэ da зok seviyorum. Зьnkь herkesin gцrevidir ьlke sorunlarэyla ilgilenmek. Bakэn mьziрin зeюitleri olabilir. HER ЮEYЭ BIRAKIP YURDA DЦNMEYЭ TERCЭH ETTЭMBorusan ve Tekfen gibi orkestralarэ, birзok ьniversitede de зeюitli mьzik topluluklarэ kurdunuz. Ama o zaman Karadeniz Oda Orkestrasэ olarak kuruldu. Ben bunlardan olmadэm зьnkь baю kemancэ ve solist olarak bir hayli gцrevde bulundum, maalesef uzun seneler цnce sol elimde yaюadэрэm bir saрlэk sorunundan dolayэ kemanэ зalamaz hale geldim ve bэrakmak zorunda kaldэm. . Babamэn beni bu okula gцndereceрini duyanlar babama "Yahu sen hafэzsэn, oрlunu nasэl юarkэcэ okuluna gцnderirsin"" demiюler. Tiyatroda, operada, sinemada. Biz de sanatзэlar olarak bundan зok etkileniyoruz ama elimizden bir юey gelmiyor. Okul da beni layэk gцrdь, tцren yapэlmэюtэ. . Buna цncьlьk etmekten kэvanз duyuyorum. Kendimi юefliрe ve hocalэрa adamasaydэm bunun sonu kцtь olabilirdi. Yetiюtirdiрim црrenciler bugьn dьnyanэn dцrt kэtasэnda. Elinizdeki sorunun ardэndan yэllarca зaldэрэnэz kemanэ bэraktэnэz. Orkestra юefliрi yaptэрэm iзin de bu bestecilerin eserlerini de sэk sэk yцnetiyorum. Babam kцyьn hafэzэydэ, ben hafэz oрluyum. MЬZЭK YAЮAMIN TA KENDЭSЭMьzik sizin iзin ne demek"Mьzik bana gцre yaюamэn ta kendisi. Эntihara kadar gidebilirdim. Bu orkestra ile de birзok konser verdik, ьniversitenin kutlama tцrenlerinde зaldэk fakat araya pandemi girdi ve birзok юey aksadэ. Bu nedenle mьzisyen olduрuma юьkrediyorum. Siz bir mьzik aleti зalmayэ parayla satэn alamazsэnэz. Almanya'da Bodensee Senfoni Orkestrasэ'nэ baюkemancэlэрэnэ yaptэm. Okul Эstanbul'daydэ. Beю yэlэn sonunda da Tekfen Filarmoni Orkestrasэ'nэ kurdum. Burasэ klasik mьzik okulu" dedi. Hiз unutmuyorum babam da onlara "Ben Cumhuriyet hafэzэyэm, siz anlamazsэnэz, iюime karэюmayэn" diye cevap vermiю. Kцln Devlet Yьksek Mьzik Okulu'nda eрitimimi tamamladэm. Babamэn bu tutumu sayesinde konservatuvar sэnavэna gцtьrdьler beni. Эnsanlar bu yьzyэlda neden hвlв birbirlerini цldьrьyor anlamak gerзekten gьз. Kьзьkken sesim gьzeldi, юarkэ sцylerdim. ЬLKE SORUNLARIYLA ЭLGЭLENMEK HERKESЭN GЦREVЭ65 yэlэ geride bэraktэnэz mьzikal yolculuрunuzda. Borusan bunlardan biridir. Bunlarsэz yapamam. Konservatuvardan 9 sene sonra mezun oldum. Юeflik цyle "Црrendim bitti tamam ben юef oldum" diyebileceрiniz bir alan deрil. Ertesi gьn Vatan, TAN ve Cumhuriyet gazetelerinde resmimi basmэюlardэ. Bir gьn gelip ellerimizi kontrol ettiler. Ben de зocukluk aklэyla bakkaldan en цnemli alacaрэmэ юeyi bilerek unutuyordum, sonra tekrar bakkala gцnderiliyordum ve yolda geri kalan юeyleri sцylьyordum. Ben de tutturdum юarkэcэ olacaрэm diye. Bence her kьзьk зocuk mьzikle ilgilenmeli, en az bir enstrьman црrenmeli. MAALESEF KEMANI BIRAKMAK ZORUNDA KALDIMOrkestra yцnetmek, mьzik yapmak, sahnede olmak size kendinizi nasэl hissettiriyor"Эcracэlэk baюka bir юey, юeflik baюka bir юey. Dцndьkten sonra Tьrkiye'de oda ve цzel orkestralarэn olmadэрэnэ fark ettim. Dьюьnmeyi, felsefeyi ve edebiyatэ зok seviyorum.

Prof. Dr. Saim Akзэl: Юeflik, bageti eline alэp sahneye зэkmakla olmuyor

Ben de зocukluk aklэyla bakkaldan en цnemli alacaрэmэ юeyi bilerek unutuyordum, sonra tekrar bakkala gцnderiliyordum ve yolda geri kalan юeyleri sцylьyordum. Saim Akзэl. Bir gьn gelip ellerimizi kontrol ettiler. Ancak bageti alэp eline sahneye зэkmakla olmuyor юeflik. Dьюьnьn 50 sene keman зalmэюsэnэz, kemanэ o kadar зok seviyorsunuz ama bir gьn зalamaz hale geliyorsunuz. Юimdi de Эsrail-Filistin. Japonya'dan Avrupa'ya kadar birзok konserler verdik. Bence her kьзьk зocuk mьzikle ilgilenmeli, en az bir enstrьman црrenmeli. Babama зok minnettarэm mekвnэ cennet olsun, onun sayesinde buralara geldim. Юeflik ve hocalэрa yцnelerek bu durumu yenmeyi baюardэm. Konservatuvardan 9 sene sonra mezun oldum. Kэsa bir sьre цnce Nihat Bey'in цlьm yэldцnьmьnden цtьrь onun hatэrasэna verilen konsere davet edildim, seyirciler arasэndaydэm. Japonya'dan Eski Sovyetler Birliрi Cumhuriyetlerine, Avrupa'dan Amerika'ya kadar dьnyanэn dцrt bir yanэnda solist ve baю kemancэ olarak konserler vermiю, orkestralar yцnetmiю usta bir isim Prof. Bana "Sen kemana" dediler. Ben de yollarda юarkэ sцylьyordum. Цnce baю kemancэ ve solist olarak yetiюtiriyor kendini, ardэndan da orkestra юefliрine yцneliyor. Зьnkь dikkat ederseniz her юeyde mьzik vardэr. Эstanbul Belediye Konservatuvarэ yatэlэ kэsmэnэ kazandэm. Onlara ulusal ve evrensel зok sesli mьziрi dinlemelerini, anlamaya ve црrenmeye зalэюmalarэnэ tavsiye ederim. Kendi sahasэnda baюarэlэ olmuю herkesi takdir ederim. Зьnkь Hollanda'da зok iyi durumdaydэm. Hafэz babasэnэn gazetede gцrdьрь konservatuvar okulu ilanэyla baюlayan mьzik yolculuрunda 65 yэlэ geride bэraktэ. 20 binden fazla kiюi цldь ve bunlarэn da bьyьk bir kэsmэ kadэnlar ve зocuklar. . O rahatsэz oluyordu. Dьюьnmeyi, felsefeyi ve edebiyatэ зok seviyorum. Bu ьzьntьmь hocalэрa kendimi vererek ve юeflik yaparak unutmaya зalэюtэm. . Bana gцsterip "Bak sana gцre юarkэcэ okulu varmэю" dedi. Hatta orkestradan ayrэlma dilekзemi verdiрim zaman orkestranэn genel mьdьrь dilekзemi yэrttэ, "Юaka yapэyorsun" dedi. Almanya'da Bodensee Senfoni Orkestrasэ'nэ baюkemancэlэрэnэ yaptэm. Ben bunlardan olmadэm зьnkь baю kemancэ ve solist olarak bir hayli gцrevde bulundum, maalesef uzun seneler цnce sol elimde yaюadэрэm bir saрlэk sorunundan dolayэ kemanэ зalamaz hale geldim ve bэrakmak zorunda kaldэm. Tьrkiye'ye dцnьюьmьn цnemli olaylarэndan bir tanesi de bu цzel orkestralarэ kurmuю olmam diye dьюьnьyorum. Bir usta olarak genз sanatзэlara neler sцylemek istersiniz"Mutlaka bir enstrьman зalmalэlar. Beni зok etkiledi. Orkestra юefliрi yaptэрэm iзin de bu bestecilerin eserlerini de sэk sэk yцnetiyorum. Bu nedenle ne зalarlarsa зalsэnlar, hangi tьr mьzik yaparlarsa yapsэnlar; onda ileriye gitmeye ve baюarэlэ olmaya odaklanmalэlar. Ьniversitelerde de orkestralar kurdum. Ama mesafe kэsaydэ ve en sevdiрim юarkэlarэ sцyleyemeden eve dцnьyordum. Эki sene sonra bir iю insanэ okula bir keman hediye etti, "Bunu sizin takdir edeceрiniz bir црrenciye hediye olarak verin" diye. O da kabul etti. Buna цncьlьk etmekten kэvanз duyuyorum. Hollanda'da da 5 sene Frysk Orkestrasэ'nэn baюkemancэlэрэnэ ьstlendim, Milano'da birinci kemancэlэk yaptэm. Mecburen keman црrenmeye baюladэm. Onlarla iftihar ediyorum. Kьзьkken sesim gьzeldi, юarkэ sцylerdim. HER ЗOCUK BЭR ENSTRЬMAN ЦРRENMELЭMьzik iyileюtirir sцzьne katэlэyor musunuz" Siz hangi mьzisyenleri ve mьzik tarzlarэnэ seviyorsunuz"Evet katэlэyorum зьnkь mьzik insanэn ruhunu okюayan ve zenginleюtiren bir юey. Bunun son bulmasэnэ istiyorum. Dr. . Koskoca bir toplumun bцyle bir boюluрu nasэl olabilir diye dьюьndьm ve orkestralar kurmaya baюladэm. Ulusal ve evrensel зok sesli mьziрi seviyorum ve deрerli buluyorum. Savaюlar, зatэюmalar; insanlэрa hiз yakэюmэyor. Црrenmenin sonu yok, ayrэca bir senfoniyi yцnetirken duyulan haz da зok bambaюka bir юey. Bunlarэ yaparken motivasyonunuz neydi"Yьksek okulu Almanya'da bitirdim. Mutluluktan uзuyordum, Ahmet Ьstьn gibi biri olacaрэm diye dьюьnьyordum. Kцln Devlet Yьksek Mьzik Okulu'nda eрitimimi tamamladэm. HER ЮEYЭ BIRAKIP YURDA DЦNMEYЭ TERCЭH ETTЭMBorusan ve Tekfen gibi orkestralarэ, birзok ьniversitede de зeюitli mьzik topluluklarэ kurdunuz. Цrneрin bakkala giderken. Ьlkenin problemleri ve sorunlarэndan uzak kalmamayэ tercih ediyorum. Bu plak o yэl Hollanda'da en зok satэlan plak oldu. Baюэmdan kaynar sular dцkьldь o an. Ama o zaman Karadeniz Oda Orkestrasэ olarak kuruldu. Mьziрin diрer dallarэna negatif bir aзэdan bakmam. . 19 Mayэs Genзlik Orkestrasэ'nэ, Niюantaюэ Ьniversitesi Orkestrasэ'nэ ve Mьlkiyeliler Birliрi Topluluрu'nu da yine ben kurdum. Babam beni okula bэraktэ ve gitti. Bakэn mьziрin зeюitleri olabilir. O zaman Borusan Oda Orkestrasэ olarak kurdum. Цrneрin Зaykovski benim vazgeзemeyeceрim bir bestecidir. "Ne юarkэsэ" diye sordu Ekrem Hoca, "Burada юarkэ falan yok. Юefliрin de ayrэ gьзlьkleri var fakat bazэ kimseler bir enstrьmanэ hakkэyla solist olacak nitelikte beceremediрi iзin genelde юefliрe dцnьyor. . Юцyle bir dцnьp baktэрэnэzda ne geзiyor aklэnэzdan"Yetiюtirdiрim црrenciler ve onlarla verdiрim konserler geliyor aklэma. MЬZЭK YAЮAMIN TA KENDЭSЭMьzik sizin iзin ne demek"Mьzik bana gцre yaюamэn ta kendisi. Mьzisyen olmasaydэm o bьyьk bestecileri nasэl tanэrdэm" Usta mьzisyenlerden sonra doрmuю olmayэ цnemli bir юans olarak gцrьyorum. Borusan bunlardan biridir. Bu orkestrayэ 20 yэl yцnettim. MAALESEF KEMANI BIRAKMAK ZORUNDA KALDIMOrkestra yцnetmek, mьzik yapmak, sahnede olmak size kendinizi nasэl hissettiriyor"Эcracэlэk baюka bir юey, юeflik baюka bir юey. Bu orkestra ile de birзok konser verdik, ьniversitenin kutlama tцrenlerinde зaldэk fakat araya pandemi girdi ve birзok юey aksadэ. Kesin dцnью kararэ aldэm fakat o yэl bir de Hollanda'da 13 parзadan oluюan bir 'long play' plak зэkardэm. Bu dцnemlerde oda orkestralarэyla da зok зalэюtэm ve bir hayli turneler yaptэk. Mьziksiz bir yaюam dьюьnemiyorum. Tiyatroda, operada, sinemada. Enstrьman црrenmek зaba ister. Ben de tutturdum юarkэcэ olacaрэm diye. BABAMA MЭNNETTARIMЗocukluрunuzda mьziрe olan ilginiz nasэldэ"Эlkokulu Biga'nэn Dimetoka kцyьnde okudum. Ben Barok, klasik ve romantik mьziрi severim. Geldiрi noktada yetiюtirdiрi yьzlerce sanat црrencisi, verdiрi yьzlerce konserin derin hazzэ ve bu alana sunduрu katkэlarэn tarifsiz gururunu yaюэyor. Bьtьn tьrlere saygэm var. Okul da beni layэk gцrdь, tцren yapэlmэюtэ. . . 5 yэl yцnettim ve 4 tane de tanэnmэю sanatзэlarэmэzэn solist olarak katэldэрэ CD зэkardэm. Tьrk bestecilerimizden de Adnan Saygun, Ulvi Cemal Erkin ve Cemal Reюit Rey benim iзin зok цnemliler. Babam bir gьn gazetede konservatuvar ilanэnэ gцrmью. Biz de kendisiyle hocasэ olduрu Haliз Ьniversitesi'nde bir araya gelerek keyifli bir sцyleюi gerзekleюtirdik. Elimden geldiрi kadar da icra etmeye зalэюэyorum. Babama mektup yazdэm, gelin beni alэn, burasэ yanlэю okul diye. Dцndьkten sonra Tьrkiye'de oda ve цzel orkestralarэn olmadэрэnэ fark ettim. 1981 yэlэnda Hollanda'da baю kemancэ iken yurda dцnmeye karar verdim. "Hani юarkэ"" diye sordum. Babamэn bu tutumu sayesinde konservatuvar sэnavэna gцtьrdьler beni. Зьnkь herkesin gцrevidir ьlke sorunlarэyla ilgilenmek. Kitap ve gazete okumayэ da. Bunlarэ mьziksiz dьюьnebiliyor musunuz" Mьzik insanэn vazgeзemeyeceрi, doрasэnda olan ve tabiatta bulunan bir olay. Зьnkь o zaman kendilerini tatmin, dinleyicilerini de memnun ederler. . Юeflik цyle "Црrendim bitti tamam ben юef oldum" diyebileceрiniz bir alan deрil. Elinizdeki sorunun ardэndan yэllarca зaldэрэnэz kemanэ bэraktэnэz. SAVAЮLAR ЭNSANLIРA HЭЗ YAKIЮMIYORNasэlsэnэz, юu ara hayata ve gьndeme dair neler dьюьnьyorsunuz"Yaюamaya devam ediyorum ama dьnyanэn юu an iзinde bulunduрu durum elbette hoю deрil. . Mьziрe ve hayatэna dair konuюtuk. Hatta sahneye de davet edip bir parзayэ yцnetmemi istediler ben de Nihavend Longa'yэ yцnettim. Okul Эstanbul'daydэ. Beni onun yanэna verdiler. Orada doрdum. Ekrem Zeki Ьn, keman црretmeniydi okulda. Bazэ yazэlarэm da gazetelerde yayэnlandэ. Bunlarsэz yapamam. Elbette зok bьyьk ьzьntь yaюadэm. Burasэ klasik mьzik okulu" dedi. ЬLKE SORUNLARIYLA ЭLGЭLENMEK HERKESЭN GЦREVЭ65 yэlэ geride bэraktэnэz mьzikal yolculuрunuzda. Bu nedenle her aileye tavsiye ediyorum зocuklarэna bir enstrьman зalmayэ црretmelerini. Bu nedenle mьzisyen olduрuma юьkrediyorum. O an neler dьюьndьnьz"Kemanэ зalamaz hale geldiрimde tabii зok ьzьldьm, kahroldum. Эstanbul, Romanya ve Kiev'de Зaykovski Mьzik Akademisi'nde eрitimler aldэm. Kendimi юefliрe ve hocalэрa adamasaydэm bunun sonu kцtь olabilirdi. Ьnь ve katэlэmcэlarэ Karadeniz dэюэna da yayэlэnca Nihat Bey'e "Bunun adэ Tekfen Filarmoni Orkestrasэ" olsun dedim. Babamэn beni bu okula gцndereceрini duyanlar babama "Yahu sen hafэzsэn, oрlunu nasэl юarkэcэ okuluna gцnderirsin"" demiюler. Biz de sanatзэlar olarak bundan зok etkileniyoruz ama elimizden bir юey gelmiyor. Siz bir mьzik aleti зalmayэ parayla satэn alamazsэnэz. Ertesi gьn Vatan, TAN ve Cumhuriyet gazetelerinde resmimi basmэюlardэ. Yetiюtirdiрim црrenciler bugьn dьnyanэn dцrt kэtasэnda. Эnюallah dьzelir. Эnsanlar bu yьzyэlda neden hвlв birbirlerini цldьrьyor anlamak gerзekten gьз. Hiз unutmuyorum babam da onlara "Ben Cumhuriyet hafэzэyэm, siz anlamazsэnэz, iюime karэюmayэn" diye cevap vermiю. Babam kцyьn hafэzэydэ, ben hafэz oрluyum. Radyo yeni зэkmэюtэ o zaman, biz de almэюtэk, юarkэlar dinleyip ezberliyordum. Зok юaюэrmэюtэm, meрer baюarэlэymэюэm kemanda ve piyanoda. Bunlardan en цnemlisi Haliз Ьniversitesi'nde kurduрum oda orkestrasэdэr. Bu orkestrada 23 ьlkeden sanatзэlar yer alэyordu. Fakat ben tekrar dilekзe verdim ve kesin olarak yurda dцndьm. Evde yaюlэ bir anneanne vardэ, Ayюe Nine. Verdiрim konserler dэюэnda yazэ yazmayэ da зok seviyorum. Bu alanda sanatзэ yetiюtiren bir eрitimci aynэ zamanda. Beю yэlэn sonunda da Tekfen Filarmoni Orkestrasэ'nэ kurdum. Ne gelen oldu ne de giden. Эntihara kadar gidebilirdim.